تاریخچه تشكيل شوراي عالي آموزش و پرورش

-

تاریخچه تشكيل شوراي عالي آموزش و پرورش

درسال 1343 شمسی وزارت فرهنگ به دو وزارتخانه فرهنگ وهنر ,آموزش وپرورش وسازمان اوقاف تفکیک شدوبه تبع آن شورای عالی فرهنگ به دو قسمت «شورای برنامه ریزی» در وزارت فرهنگ وهنر و «شورای عالی آموزش وپرورش»در وزارت آموزش وپرورش تقسیم گردید.

شورای عالی آموزش وپرورش از سال 1343تاسال 1347 باترکیب اعضا وشرح وظایف قبلی به کارخودادامه داد.

نخستین جلسه شورای عالی آموزش وپرورش اول خردادماه1347 به ریاست آقای دکترهدایتی وزیرآموزش وپرورش و دکترشریفی معاون آموزش وپرورش تشکیل شد .

اعضای شورای عالی آموزش وپرورش ( 1347ه .ش)

 

دکتریزدان فر	دکترهدایتی (رییس)
دکترمحمدمشایخی	دکترجهانشاه صالح
دکترشاهپورراسخ	مهندس نفیسی
دکترجوادمهذب	رضاجعفری
علی اکبرمیرفخرایی	دکترملکه شیخ حجت اله طالقانی
عبدالله توکل (دبیر)	سیدرضابرقعی

 

شرایط اعضای شورای عالی آموزش وپرورش

 

 

 

الف – لااقل 30سال داشته باشند.

ب- دارای تحصیلات عالیه بوده وتجربه وبصیرت کامل درزمینه فرهنگ ملی واطلاع کافی از فرهنگ جهانی داشته باشند.

ج- علاوه برعدم محکومیت کیفری،دارای حسن شهرت ومتصف به فضیلت اخلاقی باشند.

ترکیب اعضای شورای عالی آموزش وپرورش

 رییس دانشگاه تهران ،یک نفرمجتهدجامع الشرایط،یک نفردبیریارییس دبیرستان باداشتن حداقل ده سال سابقه خدمت ،یک نفرآموزگار یارییس دبستان باداشتن حداقل ده سال سابقه خدمت،سه نفر اخیر را وزیرآموزش وپرورش انتخاب خواهدکرد.

شش نفرازاساتید ودانشمندان وکارشناسان که واجدشرایط مذکور درماده 3باشندبه پیشنهاد وزیرآموزش وپرورش وتایید هیئت دولت .

 عضویت درشورای عالی آموزش وپرورش به موجب فرمان همایونی رسمیت خواهدیافت ومدت آن چهارسال وتجدیدانتخاب اعضای سابق بلامانع است .وهمچنین عضویت درشورای عالی آموزش وپرورش افتخاری است .

اهم مصوبات شورای عالی آموزش وپرورش درسال( 1347ه.ش)

 

    تعیین ارزش تحصیلات فارغ التحصیلان آموزشگاههای حرفه ای دوره اول هنرستان

·    تاسیس واداره دبیرستان ودانشسرای مقدماتی نمونه شبانه روزی

·    تاییدنظریات مشاوران حقوقی درمورد آیین نامه پرداخت حق التالیف مولفان آزاد و کتابهای درسی

·    اجازه تاسیس آموزشگاه درمقاطع کودکستان ،دبستان ودبیرستان به آمریکاییها،آلمانیها،هندیها، هلندیهاویونانیها

·    اساسنامه آموزشگاههای حرفه ای اختصاصی ایران ناسیونال واساسنامه انستیتوتکنولوژی آن

·    اجازه تاسیس آموزشگاه صنعتی وحرفه ای به کارخانه آزمایش

·    تغییرماده 12آیین نامه امتحانات هنرستانهاوآموزشگاههای حرفه ای پسران

·    اجازه شرکت درامتحانات متفرقه پنجم متوسطه رشته ادبی به دارندگان تصدیق مدرسی

·    اجازه شرکت درامتحانات متفرقه سال چهارم متوسطه به دانش آموزان ایرانی مقیم خارج ازکشور

·    اجازه شرکت درامتحانات متفرقه سال چهارم متوسطه به دانش آموزان ایرانی

·    اجازه تاسیس آموزشگاه بهیارمددکاراجتماعی وابسته به انجمن های حمایت از کودکان

·    آیین نامه امتحانات نهایی آموزشگاه بهیاری پیشنهادی وزارت بهداری

·    اساسنامه تاسیس آموزشگاه بهیار مددکاراجتماعی

·    تغییررشته قبول شدگان سال چهارم (ازمنشیگری به طبیعی،ادبی،خانه داری وریاضی)

تعطیلی شورای عالی

·    -فعالیت های شورای عالی آموزش وپرورش تا سال 1355 ادامه یافت وازآن تاریخ تامهرماه 1358متوقف شد.

·    بعدازپیروزی انقلاب اسلامی وباعنایت به ضرورت ساماندهی امورآموزشی  و تربیتی درآموزش وپرورش در مهرماه 1358 شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران قانون تشکیل شورای عالی آموزش وپرورش رابه شرح زیربه تصویب رساند.

لایحه قانونی راجع به تشکیل شورای عالی آموزش وپرورش (1358ﻫ.ش)

     

  نظربه ضرورت انقلاب فرهنگی درراه استقرار نظام جمهوری اسلامی ونظربه رسالتی که آموزش وپرورش کشور درراه رشد وخودکفایی وبهسازی جامعه دارد ونظربه لزوم برقراری ضوابط تعلیماتی برای توسعه علون وفنون واصلاحات تربیتی برمبنای اعتقادات دینی و تامین استقلال وآزادی وبنابه ضرورت مشارکت عمومی فرهنگیان،مربیان وصاحبنظران درامرتعلیم وتربیت کشور ، شورای عالی آموزش وپرورش براساس این قانون تشکیل می گردد.

ماده 1-شورای عالی آموزش وپرورش وابسته به وزارت آموزش وپرورش است وسازمان اداری آن به عنوان یکی ازواحدهای وزارت آموزش وپرورش دارای بودجه وتشکیلات جداگانه اداری وفنی است .

ماده 2-ریاست شورای عالی آموزش وپرورش انتخابی است بدین منظور شورای عالی دریکی ازجلسات از بین اعضای خودیک نفررابه عنوان رییس ویک نفررابه عنوان نایب رییس بارای مخفی برای مدت دو سال انتخاب می کندوانتخاب مجددآنان نیزبلامانع است .

تبصره – برای انتخاب رییس ونایب رییس شورای عالی آموزش وپرورش حداقل رای دوسوم اعضای رسمی شوری ضروری است وهرگاه درنوبت اول ودوم رای گیری این اکثریت حاصل نگردید درنوبت سوم رای اکثریت نسبی اعضای رسمی ملاک عمل انتخاب خواهدبود.

ماده 3-سازمان اداری شورای عالی آموزش وپرورش دارای مدیرکل خواهدبود که به پیشنهاد وزیرآموزش وپرورش وموافقت شورای عالی آموزش وپرورش منصوب می شود،سازمان و وظایف آن درآیین نامه داخلی شورا منظور خواهدشد.

ماده 4-هیچ یک از مقررات آموزشی وپرورشی کشور که باوظایف شورای عالی آموزش وپرورش مربوط است قبل ازتصویب درشوری رسمیت نخواهدیافت .

ماده 5- کلیه مصوبات شورای عالی آموزش وپرورش درحدود قانون معتبربوده وبرای موسسات ذیربط لازم الاجرا است این مصوبات توسط وزیرآموزش وپرورش به موسسات مربوط ابلاغ خواهدشد.

·    ماده 6- وظایف واختیارات شورا به شرح زیراست

1-تعیین خط مشی کلی آموزش وپرورش چمهوری اسلامی ایران طبق قانون اساسی کشور با رعایت قوانین موضوعه کشور ؛

2- بررسی وتصویب هدفهاونظام آموزش وپرورش براساس خط مشی کلی آموزش وپرورش کشور؛

3- بررسی وتصویب برنامه های درسی وتربیتی کلیه موسسات آموزشی کشور که درحوزه وزارت آموزش وپرورش قرار دارد؛

4- بررسی طرحهاولوایح قانونی مربوط به آموزش وپرورش قبل از طرح درمجلس شورای ملی ؛

5- تایید انطباق مطالب کتابهای درسی بابرنامه های مصوب شورا؛

6 – بررسی وتصویب اساسنامه هرنوع موسسه تعلیماتی جدید؛

7- بررسی وتصویب مقررات اجرایی وانضباطی مدارس ؛

8- تصویب آیین نامه هاومقررات امتحانات مدارس ؛

9- بررسی وتصویب نظام ارزشیابی آموزش وپرورش کشور؛

10- تصویب آیین نامه رسیدگی وارزشیابی مدارک تحصیلی صادره ازمدارس کشورهای خارجی  تاپایان دوره متوسطه ؛

11- بررسی وتصویب مقررات واصول لازم برای گزینش وتربیت واستخدام معلمان به تناسب احتیاجات در مراحل تحصیلی درتمام سطوح کشور؛

12- بررسی وتصویب طرحهای توسعه درداخل رشته های مختلف تحصیلی براساس احتیاجات نیروی انسانی وباتوجه به امکانات کشو ر؛

13- تهیه وبررسی وتصویب طرحهای لازم برای بسیج ومشارکت مردم درامرآموزش وپرورش ؛

14- ارائه ضوابط لازم درموردمطبوعات ورسانه های گروهی کشورازنظرتربیتی ورعایت مصالح ملی واسلامی ونظارت دراجرای این ضوابط باسازمان های ذیربط؛

15- پیشنهاد اعطای نشان ومدال وتصویب آیین نامه مربوط ؛

16- تصویب آیین نامه داخلی شورای عالی  وآیین نامه مربوط به شوراهای منطقه ای آموزش وپرورش و شوراهای فرهنگی محلی وشوراهای مدارس ؛

17- بررسی وتصویب مقررات مربوط به انتخاب واعزام محصلین به خارج ازکشور به تناسب احتیاجات علمی وفنی تاپایان دوره دوم  متوسطه .

·    ماده 7- اعضا ی شورای عالی آموزش وپرورش باید دارای شرایط ذیل باشند:

1- مسلمان باشند (در مسائل خاص مربوط به اقلیت های رسمی کشور ازصاحبنظران آنان استفاده می شود)؛

2- حداقل سی سال داشته باشند؛

3- دارای مدارج عالی در یکی از رشته های معارف اسلامی یاعلمی یاادبی یافنی باشند ودراین زمینه ها دارای تجربه وبصیریت بوده وبامسائل تعلیم وتربیت آشناباشند؛

4- دارای حسن شهرت وفضیلت اخلاقی باشند.

·   ماده 8- اعضا شورای عالی آموزش وپرورش بردوقسم اند

الف ) اعضای رسمی وپیوسته که برای مدت چهارسال تعیین ومنصوب می شوند.

ب)اعضای افتخاری یاوابسته که برای مدت دوسال انتخاب می شوند وتجدید انتخاب آنهابلامانع است .

·    ماده 9- تعداد اعضای رسمی یاپیوسته 15 نفربه شرح زیرخواهدبود:

1-وزیرآموزش و پروش ؛

2- وزیرفرهنگ وآموزش عالی ؛

3- یک نفرمجتهد جامع الشرایط به معرفی شورای نگهبان؛

4- سه نفرمطلع وصاحبنظر ازهریک از رشته های علمی وفنی وعلوم انسانی ،آموزش عالی به انتخاب شورای روسای دانشگاهها وموسسات آموزش عالی ؛

5- سه نفر مطلع وصاحبنظر ازمعلمان یاروسای مدارس ازهریک ازمراحل مختلف تحصیلی به انتخاب شورای معاونان وزارت آموزش وپرورش؛

6- یک نفر ازصاحبظران صنایع به انتخاب اطاق صنایع وبازرگانی ؛

7-یک نفر ازصاحبنظران در رشته کشاورزی به انتخاب شورای عالی کشاورزی؛

8- مدیرکل دفترتحقیقات وبرنامه ریزی درسی دروزارت آموزش وپرورش ؛

9- سه نفرازصاحبنظران درمسائل آموزش وپرورش کشوربه انتخاب وزیرآموزش وپرورش .

تبصره – درموردهریک از بندهای 4-6-7 ماده فوق ازطرف مراجع مربوط سه برابرتعداد موردنظر معرفی می شوند واعضای دیگر شورای عالی آموزش وپرورش تعداد لازم راازبین آنان انتخاب خواهندکرد.

ماده 10- اعضای افتخاری یاوابسته که برای استفاده ازنظرات تخصصی آنان تدریجاً به پیشنهاد رییس شورا وتصویب شورای عالی آموزش وپرورش به عضویت شورا دعوت می شوند حداکثر ده نفر خواهدبود.

تبصره 1- اعضای وابسته درموارد لزوم برای شرکت درجلسات شورا دعوت می شوند وحق شرکت در مذاکرات رابدون مشارکت دررای گیری خواهندداشت.

تبصره2- اعضای وابسته که دردوره عضویت خود درشورای نظارت ،خدمات ارزنده ای راعرضه کرده باشند درتجدیدانتخاب اعضا پیوسته حق تقدم خواهندداشت .

ماده 11- اعضای شورای عالی آموزش وپرورش به پیشنهاد وزیرآموزش وپرورش ازطرف رییس جمهوری منصوب می شوند.

ماده12- رییس شوری موظف است بعدازپایان مدت عضویت هریک از اعضا ترتیب انتخاب جانشین اورابدهدبنحوی که حداکثر یک ماه قبل ازپایان دوره عضویت هرفردجانشین به ترتیب مقرردراین قانون بعمل خواهدآید.

ماده 13- درصورت استعفا یافوت هریک از اعضای شورای عالی آموزش وپرورش انتخاب جانشین به ترتیب مقرردراین قانون انتخاب شود.

ماده 14- شورای عالی آموزش وپرورش می تواند درحدود وظایف خودکمیسیونهایی تشکیل دهد واعضای آنهاراازبین استادان ومتخصصان ودبیران وآموزگاران انتخاب نماید.حدود وظایف ونحوه ومدت کار و میزان حق الزحمه اعضای کمیسیونها برطبق آیین نامه ای که به تصویب شورا خواهدرسیدتعیین می گردد.

ماده 15- هرگونه اصلاح یاتغییردراین لایحه قانونی باموافقت دو سوم اعضا وتصویب نهایی مجلس شورای ملی امکان پذیراست.  

   اولین جلسه شورای عالی آموزش وپرورش بعدازانقلاب در مهرماه 1358 (یکصدوشصت ویکمین جلسه شورای عالی آموزش وپرورش )دردفتر یداله سحابی وزیرمشاور در امورتعلیمات وتحقیقات وبه ریاست شهید محمد علی رجائی کفیل وزارت آموزش وپرورش تشکیل گردید.

 برابر قانون اصلاح موادی از قانون تشکیل شورایعالی آموزش وپرورش و الحاق یک ماده به آن مصوب 25/9/1365 مجلس شورای اسلامی علاوه بر اصلاح چند بند از شرح وظایف شورای عالی ، تعداد اعضا از 15 نفر به 17 نفر تغییر کرد و وزرای بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و جهاد سازندگی به ترکیب اعضا اضافه شد .

همچنین قانون مذکور در تاریخ 29/7/1381 توسط مجلس شورای اسلامی اصلاح شد که بر اساس آن شورای عالی آموزش وپرورش زیر نظر عالی ترین مقام اجرایی کشور (رئیس جمهور) قرار گرفت و تعداد اعضا از 17 نفر به 22 نفر تغییر یافت .

بنابراین اولین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش در دوره جدید در تاریخ 29/11/1381 (ششصد و هشتادو یکمین جلسه شورای عالی)به ریاست حجة الاسلام والمسلمین سید محمد خاتمی (رئیس جمهور)در مجموعه سعد آباد تشکیل گردید.

اعضای اولین جلسه شورای عالی آموزش وپرورش پس از انقلاب (8/7/58)
گلزاده غفوری	محمدعلی رجایی(رییس)
حسن  حبیبی	محمدحسین بنی اسدی
سیدعلی اکبرموسوی حسینی	محمدطاهر معیری
محمدجوادباهنر	یداله سحابی
محمدرضاخسروی	فرید اعلم
احمدصافی(دبیر)	آقای هادی شریفی

 

مهدی نوید ادهم دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش با اشاره به نقش و جایگاه این شورا در نظام تعلیم و تربیت ایران، اظهار داشت: این شورا با توجه به ضرورت انقلاب فرهنگی در مسیر استقرار نظام جمهوری اسلامی ایران و نیز رسالتی که آموزش و پرورش کشور در جهت رشد خودکفایی و بهسازی جامعه بر عهده دارد و همچنین لزوم برقراری ضوابط تعلیماتی برای توسعه علوم و فنون و اصلاحات تربیتی بر مبنای اعتقادات دینی و تأمین استقلال و آزادی و بنا به ضرورت مشارکت عمومی فرهنگیان، مربیان و صاحب نظران در امر تعلیم و تربیت کشور، تشکیل شد.

وی افزود: این شورا به عنوان مرجع سیاستگذاری در حوزه وظایف آموزش عمومی و متوسطه در چارچوب سیاست های کلی نظام و قوانین و مقررات موضوعه، عهده دار امر سیاستگذاری، تدوین خط مشی ها و راهبردها، تعیین ضوابط و وضع مقررات، تصویب اساسنامه ها و آیین نامه است و بیش از 110سال قدمت دارد؛ این شورا از سال 1275 شمسی در دوره سلطنت مظفرالدین شاه و صدارت امین الدوله «انجمن معارف» به ریاست احتشام السلطنه و عضویت رجال برجسته فرهنگی و سیاسی کشور با هدف گسترش مدارس جدید تأسیس شد.

نوید ادهم اضافه کرد: در سال 1315 قمری (1275 شمسی) انجمن معارف به منظور تأسیس مدارس جدید در تهران تشکیل شد و این انجمن که ترکیبی از وزیر علوم و دانشمندان و موسسان مدارس علمی را شامل می شد بر کار مدارس نظارت داشت و در ارتباط با برنامه های درسی، محتوای آموزسی و کتاب های مورد استفاده و نحوه اداره مدارس پیشنهادهای اصلاحی لازم را ارائه می کرد.

وی تصریح کرد: با آغاز حکومت مشروطه و تشکیل قوه مقننه، تأسیس مدارس دولتی و ملی در حوزه وظایف دولت قرار گرفت و تحصیل اجباری شد؛ در این دوره بر‌ آموزش عمومی در شهر و روستا تأکید شد و از آن زمان به بعد توسعه آموزش و پرورش بر اساس قانون استوار شد.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش گفت: در سال 1329 قمری برابر با 1290 شمسی، قانون اساسی معارف به تصویب رسید و این قانون از جامع ترین قوانین آموزش و پرورش کشور در دوره مشروطیت به شمار می رود؛ در این قانون، آموزش ابتدایی برای عموم ایرانیان اجباری شد و مکاتب به دو گروه رسمی و غیر رسمی تقسیم شد و مخارج مدارس غیررسمی از محل شهریه دانش آموزان و در صورت کسری، بودجه آنها توسط دولت تأمین می شده است.

وی افزود: با تصویب قانون اساسی معارف، ضرورت وضع ضوابط و مقررات آموزشی و تربیتی احساس شد؛ بنابراین در سال 1300 هجری شمسی مجلس شورای ملی، قانون شورای عالی معارف را تصویب کرد و امور فنی مدارس مانند برنامه ها، امتحانات و صلاحیت معلمان را به آن شورا سپرد و با تشکیل این شورا برای نخستین بار در تاریخ ایران امر تعلیم و تربیت، شورایی شد و از جمله شخصیت های برجسته در این شورا که به عنوان وزرای معارف، یا صاحب نظر در آن حضور داشتند می توان از علی اکبر دهخدا، ملک الشعرای بهار و علی اصغر حکمت نام برد.

نوید ادهم با اشاره به مهمترین اقدامات شورای عالی معارف در این دوره، بیان کرد: می توان به صدور مجوز تأسیس مدرسه، اعزام دانشجو به خارج از کشور، صدور مجوز انتشار نشریات، تصویب اساسنامه و نظامنامه مکاتب و مدارس، تصویب نظامنامه بازرسی فنی، اعطای مدال و نشان، انتخاب اعضای فرهنگستان ایران، مجوز ادامه تحصیل در خارج از کشور و ارزشیابی مدارک تحصیلی طلاب علوم دینی اشاره کرد.

وی اظهار داشت: در سال 1316 شمسی در پی تغییر نام وزارت معارف به وزارت فرهنگ، شورای عالی معارف نیز به شورای عالی فرهنگ تغییر نام یافت و به عنوان مرجعی قانونی برای نظارت بر فعالیت ها و تدوین مقررات آموزشی تعیین شد و از مهمترین اقدامات شورای عالی در این دوره می توان به توسعه دانشسراها، پایه گذاری اولین مدارس عشایری، انضمام بیمارستان ها به دانشکده پزشکی، تأسیس کتابخانه مرکزی دانشگاه و لایحه ترمیم حقوق معلمان، اشاره کرد.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش خاطر نشان کرد: در سال 1343 شمسی، وزارت فرهنگ به وزارت فرهنگ و هنر و سازمان اوقاف و وزارت آموزش و پرورش تفکیک شد و شورای عالی فرهنگ نیز شورای عالی آموزش و پرورش نام گرفت لذا بدین ترتیب سال 1343 را می توان سال تشکیل نخستین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش قلمداد کرد و از مهمترین اقدامات شورای عالی در این دوره می توان به تغییر نظام آموزشی کشور و ایجاد دوره راهنمایی تحصیلی اشاره کرد.

وی ادامه داد: در سال 1345 شمسی، به استناد ماده 5 قانون تفکیک وزارت فرهنگ مصوب سال 1343، قانون تشکیل شورای عالی آموزش و پرورش به تصویب رسید و این شورا عهده دار تصویب برنامه های مدارس، آیین نامه های عمومی مدارس، امتحانات، اساسنامه های موسسات آموزشی، تطبیق کتب درسی با برنامه های مصوب و اجازه تأسیس مدارس خصوصی شد.

نوید ادهم افزود: در بهمن ماه 1358 شمسی، شورای انقلاب اسلامی، قانون شورای عالی آموزش و پرورش را به تصویب رساند، تصویب این قانون نشان دهنده اهمیت نقش این شورا و ضرورت استمرار فعالیت آن پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی است و در سال 1381 آخرین تغییرات در قانون شورای عالی آموزش و پرورش به عمل آمد و برای نخستین بار در تاریخ آموزش و پرورش ایران، عالی‌ترین مقام اجرایی کشور یعنی رئیس جمهور ریاست شورا عالی آموزش و پرورش را برعهده گرفت.

* آمادگی شورای عالی آموزش و پرورش برای همکاری با پژوهشگران

وی اضافه کرد: پژوهشگران عرصه های فرهنگی ایران معاصر و همچنین دانشجویانی که مایلند پایان نامه های خود را در خصوص تاریخ و نظام آموزش و پرورش ایران انتخاب کنند، واحد اسناد شورای عالی آموزش و پرورش با انبوهی از اسناد و گزارش های تاریخی این آمادگی را دارد که به این افراد خدمات اسنادی ارائه کند.

دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش گفت: مجموعه 2 هزار جلسه در قالب دست نوشته ها در آرشیو مرکز اسناد شورای عالی آموزش و پرورش نگهداری می شود و این آمادگی وجود دارد که در اختیار پژوهشگران، اندیشمندان و دانشجویان قرار گیرد.

نوید ادهم افزود: عرصه فعالیت و تصمیمات متخذه شورا در دو سه دهه نخست (شورای عالی معارف و فرهنگ) بسیار فراتر از وزارت آموزش و پرورش فعلی بوده و به طوری که وزارت ارشاد، وزارت آموزش عالی، سازمان اوقاف، و به طور کلی تمام نهادها و سازمان های فرهنگی، هنری، آموزشی، علمی امروزی را نیز شامل می شد، در نتیجه اسناد و مدارک کل سیاست گذاری های عرصه فرهنگ با موضوعات و محورهای مختلف در مجموعه مصوبات و اسناد تاریخی این شورا موجود است.

وی اظهار امیدواری کرد رویکرد فرهنگی در مناسبات و پژوهش های تاریخی ایران معاصر مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد و ادامه داد: آرزو دارم این مرکز اسناد سرآغازی برای بهره برداری سایر اسناد و مدارک سازمان های آموزشی ـ پژوهشی آموزش و پرورش که غالباً در بایگانی های راکد سازمان ها، ادارات، مناطق و مدارس نگهداری می شوند، باشد و پیشنهاد می کنم یک مرکز اسنادی متمرکز برای وزارت آموزش و پروش در مدرسه دارالفنون یا هر جای دیگری که مسئولان صلاح می دانند، تأسیس شود تا با جمع آوری و تمرکز میلیون ها سند و مدرک و مجموعه های اسنادی آموزش و پرورش، امکان بازکاوی گسترده تاریخ و تحولات نظام آموزشی  ایران را  فراهم شود.

* اسناد تاریخی طبقه بندی شده در این مرکز

اهداف نظام آموزش و پرورش، موسسات عالی آموزشی، اعطای نشان و مدال های فرهنگی و علمی و هنری، اعطای امتیاز روزنامه و مجله، اعطای امتیاز چاپ کتاب و ترجمه آن، مجوزهای تاسیس مدارس، ارزشیابی مدارک تحصیلات خارجی، تربیت معلم، مقررات استخدامی معلمان، ادامه تحصیل معلمان، مهد کودک ها و کودکستان ها، شرایط ثبت نام در مدارس، دوره شش ساله ابتدایی، مدارس عشایری و نیمه سیار، دوره راهنمایی، تعیین و تغییر رشته، آیین نامه های اجرایی دبیرستان ها، جهش تحصیلی، تعلیمات دینی و ارزشیابی آن، تعطیلات مدارس خاص اقلیت ارامنه و نمره تعلیمات دینی آنها، ورزش در مدارس، آمادگی دفاعی دانش آموزان، کانون های فرهنگی و تربیتی دانش آموزان، تخلفات امتحانی، امتحانات هماهنگ، حق الزحمه امتحانات، ادامه تحصیل رزمندگان، تحصیلات پناهندگان، ادامه تحصیل دانش آموزان روستایی و عشایری، تیزهوشان و کودکان استثنایی، کودکان عقب مانده ذهنی و معلول جسمی، مدارس غیر دولتی، آموزشگاه های علمی آزاد، مدارس اتباع بیگانه در ایران، نحوه ادامه تحصیل دانش آموزان ایرانی در مدارس غیر ایرانی خارج از کشور، انجمن همکاری خانه و مدرسه (انجمن اولیا و مربیان)، شوراهای منطقه ای، مدارس و هنرستان های صنعتی و فنی و حرفه ای، کار و دانش(طرح کاد)، تعلیمات اکابر، آموزش بزرگسالان و آموزشگاه های دولتی و غیر دولتی شبانه، امتحانات متفرقه، مدارس وابسته به وزارتخانه ها و سازمان های مختلف، مدرسه تجارت، دبیرستان فنی پست، هنرستان صنعتی و راه آهن، شرکت نفت، نیروهای مسلح، هنرستان موسیقی، هنرستان های وابسته به وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات اسلامی و آستان قدس رضوی، دبیرستان های علوم و معارف اسلامی، طلاب و مدرسین علوم دینی و اهل سنت و جماعت، مدارس فلاحتی و دبیرستان های کشاورزی، دبیرستان های دامپروری، آموزشگاه های دامپزشکی، دبیرستان نظام، دبیرستان سپاه پاسداران، آموزشگاه های بهیاری، مدارس مددیار پزشکی.

صرف نظر از صورت مذاکرات و صورت جلسات شورای عالی آموزش و پرورش، قریب 700 پژوهش و مجموعه های اسنادی نظیر آیین نامه ها و مقررات آموزشی، از آن جمله بیش از 70 پروژه پژوهشی مربوط به سند ملی آموزش و پرورش - که 30 پژوهش آن مربوط به آموزش و پرورش 30 استان کشور است - نیز در این مرکز موجود است؛ بخش دیگری از این اسناد مربوط به کمیسیون های شورای عالی آموزش و پرورش یعنی کمیسیون معین (50 مجموعه)، کمیسیون اساسنامه ها و مقررات تحصیلی (33مجموعه)، کمیسیون خاص (41 مجموعه)، کمیسیون های برنامه های درسی، منابع انسانی و نظارت (10مجموعه)، همچنین صورت مذاکرات جلسات تغییر بنیادین نظام آموزش و پرورش (35 مجموعه)، آیین نامه ها، بخشنامه ها و مصوبات پراکنده (114 مجموعه) و بالاخره طرح های تحقیقاتی (260 مجموعه) است.

البته برخی اسناد و مدارک پراکنده سه دهه بعد از انقلاب اسلامی نظیر دهها طرح و پیشنهاد مربوط به تغییر نظام آموزشی به خصوص مکاتبات و مصوبات جهت اسلامی شدن آموزش و پرورش، مکاتبات و اسناد برخی مدارس تازه تأسیس با رویکرد مذهبی، دهها برنامه درسی، کتب درسی آموزشی  نیز در این مرکز نگهداری می شود که می تواند مورد بهره برداری پژوهشگران قرار گیرد.

برخی از اعضای شورای عالی آموزش و پرورش از آغاز تأسیس تا کنون

 -1 شورای معارف و شورای عالی معارف (از آغاز تا 1317): محتشم السلطنه، سید محمد تدین، ذکاء الملک فروغی، میرزا محمدخان وحید تنکابنی، دکترامیراعلم، علی اکبر دهخدا، غلامحسین رهنما، دکتر محمود حسابی، مجید الدوله، گل گلاب، نیرالملک، زین العابدین رهنما، سید مهدی مجتهد لاهیجی، ممتاز الاطبا، سعید العلما، لقمان الدوله، میرزا حسین خان سیفی(ادیب السلطنه)، مهدی خان فرخ، محمد علی فروغی، علی اکبر سیاسی، علی اصغر حکمت، میرزا اسماعیل خان مرات، حسین علاء، میرزا علی محمد خان شیبانی، فخر داعی، شاهزاده عمادالسلطنه، بدیع الزمان فروزانفر، میرزا حسین خان پیرنیا، شاهزاده حسینقلی میرزا سالور، سعید خان مالک(لقمان الملک)، رشید یاسمی، رضاقلی خان هدایت، عیسی صدیق اعلم، مشیرالدوله پیرنیا، عبدالله ریاضی، ملک الشعرای بهار، دکتر جواد آشتیانی، دکتر محمد مصدق، علی آکبر شایگان، احمد سعیدی، دکتر عبدالله شیبانی، محمد خان موتمن(مسیح الدوله).

 -2 شورای عالی فرهنگ (1317 الی 1346): سید محمد تدین، فرهمند، غلامحسین رهنما، محمد مجتهدی، سید مهدی مجتهد لاهیجی، دکتر اسدالله ال بویه، محمدعلی فروغی، خلیل ملکی، دکتر ولی نصر، دکتر یدالله سحابی، اسماعیل مرات، محسن غریب، ملک الشعرای بهار، دکتر محمود مهران، احمد سعیدی، دکتر احمد پارسا، احمد سعیدی، وحید تنکابنی، سید حسن تقی زاده، دکتر محمود حسابی، دکتر نصیری، دکتر علی اکبر سیاسی، محسن حداد، حسین اعلاء، بدیع الزمان فروزانفر، یزدان فر، حسین پیرنیا(موتمن الملک)، سعید مالک(لقمان الملک)، رشید یاسمی، عیسی صدیق، محسن کلانتری، دکتر جواد آشتیانی، دکتر جهانشاه صالح، علی اکبر شایگان، مهندس مهدی بازرگان، دکتر عبدالله شیبانی، دکتر ابراهیم شمس آوری، دکتر منوچهر اقبال، ابوالقاسم نراقی، دکتر عباس ریاضی، دکتر روشن، دکتر سنجابی، مهندس ریاضی، سید محمد مشکوه، تجدد، غلامحسین مصاحب، غفاری، مهدی آذر، مرتضی قلی اسفندیاری، دکتر جناب، غلامعلی رعدی، حبیب الله مظفری، دکتر فرخ رو پارسا، محمد افشار، دکتر احمد هوشنگ شریفی، دکتر طوسی، حسین فرهودی، دکتر محمد سام، رضا جعفری، مهندس شقاقی، غلامحسین صدیقی، پرویز خانلری، دکتر محمد معین، فروغ کیا، میرسپاسی، فخرالدین شادمان، موسی آذرنوش، مجید آهی، احمد مقبلی، یحیی مهدوی، محمد علی ادب، نوروزیان، عظیم زاده، والی زاده ، آیت الله مهدی حائری یزدی، دکتر ذبیح الله صفا، دکتر موسی عمید، نامدار، مهندس اشراقی، مرتضی موسی، دکتر خان بابا بیانی، شهابی، شعرائی، محمدنمازی، دکتر محمد مشایخی، رضافلاح، احمد مهران، دکتر بینا، پرفسور جمشید اعلم، فاطمی، دکتر اسماعیل فیلسوفی، دکتر فرهاد، محمد درخشش، دکتر محمود صناعی، مهندس اسفندیاری.

 -3 اعضای شورای عالی آموزش و پرورش(1346 الی 1354): عیسی صدیق، دکتر محمد علی محتهدی، دکتر یزدان فر، دکتر جهانشاه صالح، دکتر محمد مشایخی، مهندس نفیسی، دکتر احمد هوشنگ شریفی، دکتر فرخ رو پارسا، مهدی بطحائی، دکتر هدایتی، رضا جعفری، دکتر جواد مهذب، دکتر ملکه شیخ حجت الله طالقانی، علی اکبر میرفخرایی، سید‌رضا برقعی، علینقی عالیخانی، هوشنگ نهاوندی، ناصر موفقیان، آذرمیدخت احمدیه.

 -4 اعضای شورای عالی آموزش و پرورش بعد از انقلاب تا 1379: محمد علی رجایی، گلزاده غفوری، محمد حسین بنی اسدی، حسن حبیبی، محمد طاهر معیری، محمد جواد باهنر، دکتر یدالله سحابی، فرید علم، هادی شریفی، غلامحسین شکوهی، دکتر محمد عارفی، سید حسین طباطبایی، محمد کاظم نایینی، رضا داوری، حسن آدرانی، اسماعیل شهبازی، ابوالفضل احمدی، دکتر کاظم ابهری، دکتر ایرج شگرف نخعی، حجت الاسلام ابراهیم امینی، دکتر عباس انواری، علی اکبر پرورش، مهندس سیف الله وفا مهر، علی اصغر شامخی امیری، مهندس جعفر علاقمندان، محمد رجبی، حجت الاسلام محمد علی موحدی کرمانی، دکتر غلامعلی حداد عادل، آیت الله محمد یزدی، دکتر محمد علی نجفی،  مهندس غلامرضا فروزش، دکتر علی اکبر صالحی، آیت الله سید محمد رضوانی، منصوره طبیب زاده، محمود لولاچیان، دکتر مصطفی معین، دکتر سید کاظم اکرمی، دکتر علی شریعتمداری، دکتر ایرج فاضل، مهندس سعید پورسیف، دکتر حسن اسدی، حجت الاسلام سید یوسف طباطبایی نژاد، حجت الاسلام احمد احمدی، دکتر رضا ملک زاده، مهندس محمد حسین رفیعی طاری، فریده خزعل بعلبکی، دکتر سید ضیاء الدین صدری، دکتر محمد حسین توکلی، حسن ظهوری، مهندس امین میرزا محمدی، محسن رحمانی، دکتر محمد رضا هاشمی گلپایگانی، مهندس حسین حسینی، مهندس محمد مسعود ابوطالبی، حسین مظفر، مهندس علیرضا مرندی، دکتر علی اصغر فانی، دکتر جعفر توفیقی، مهندس بیژن زنگنه، حجت الاسلام غلامرضا مصباحی، مهندس حسن رادنیا، مهندس رفیعی طاری، دکتر حسن ملکی، مهندس ثقفیان، دکتر اسدالله ناظری عبدالرحمن چراغعلی، عباس هزاوه، حسین توکلیان، محمد حسین اقارب پرست، احمد صافی، محمدعلی غروی،

 -5 اعضای شورای عالی آموزش و پرورش در دهه هشتاد: حجت الاسلام دکتر محی الدین بهرام محمدیان، مهندس مهدی نوید ادهم، محمد فرهادی، علی شریعتمداری، سید کاظم اکرمی، محمد معین، منصوره طبیب زاده، مهندس طهماسبی، حسین مظفر، جعفر علاقه مندان، حجت الاسلام علی اکبر موسوی حسینی، مهندس سعیدی کیا، علی اصغر فانی، جعفر توفیقی، حسن ملکی، اسدالله رضوی، مهین السادات ناظری، مهندس حسن بنیانیان، صدیقه مهدوی، احمد شیرزاد، زهرا رهنورد، مسعود پزشکیان، محمود حجتی، عزیزالله تاجیک اسماعیلی، سید محمد خاتمی، محمود احمدی نژاد، مجتبی صدیقی، حسن خالقی، احمد مسجد جامعی، حسن ایمانی، عبدالله کریمی، علی آهون منش، اسحاق جهانگیری، محمد جعفر اسلامی، محمود مهرمحمدی، رضابهرنگی، محمد امین سازگار نژاد، حسن ابراهیم زاده، علی اصغر کاکو جویباری، الهه حجازی، طاهره کاغذچی، لیدا ابراهیمی نژاد، عباس میرزا پور، نصرت الله جواهری پور، شهاب الدین غندالی، محمد حسین خلیلی اردکانی، جواد برادران شرکاء، مهندس طهماسبی، علیرضا علی احمدی، محمود فرشیدی، محمد حسین صادقی مقدم، بهرام عین الهی، محسن حاتم، مصطفی گودرزی، دکتر اسلامیه، مژده وزیری، محسن کردان، طیبه ماهروزاده، غلامحسین رحیمی، محمد علی محققی، سید محمد قاسم حسینی، رمضان محسن پور، غلامعلی حداد عادل، حسین نادری منش، هادی عزیز زاده، هاجر نیک صفت تحریری، محمد حسین صفار هرندی، محسن پرویز، محمد رضا اسکندری، دکتر جعفر خلقانی، کامران لنکرانی، بهرام عین اللهی، دکتر محسن حاتم، مژده وزیری، بهرام محسن پور، مهندس مرتضی شریف النسبی، مهندس محرابیان، زکریا بازرلو، علی یزدانخواه، امیر منصور برقعی، سید محمد قاسم حسینی، غلامحسین رحیمی، عباس لطفی، طیبه ماهرو زاده، دکتر پروین کدیور، ونوس معافی، فرحناز حدادی، حجت الاسلام غلامرضا مصباحی مقدم، علی اصغر یزدانی، عباس رهی، فرشاد ابراهیم پور، غلام حسین حیدری، حمیدرضا حاجی بابایی.

به گزارش روابط عمومی و امور بین الملل شورای عالی آموزش و پرورش، مرکز اسناد این شورا به آدرس تهران، میدان فردوسی، خیابان سپهبد قرنی، نبش تقاطع سمیه، ساختمان شماره 2 آموزش و پرورش، (ساختمان مرحوم علاقه‌مندان)، طبقه 4 و تلفن تماس مرکز اسناد و  روابط عمومی: 82284227  کمیسیون اساسنامه ها و مقررات تحصیلی: 82284074 است.